Cengiz için Avrupalılar barbar deyip geçerler. İran, Arap ve Osmanlı müverrihleri de bu büyük ve çok büyük hükümdar için zalim, hunhar, dinsiz, kâfir gibi sıfatlar vermekten ve sıralamaktan geri kalmazlar. Şark tarihlerinde onun klişe halini alan unvanı şudur: Cengiz’i fitneengiz!
Pek açıktır ki ona Avrupalıların barbar demesi bütün Avrupa’yı yenmesindendir. Eğer Avrupa Cengiz’i yenseydi bu zaferle iftihar edilecekti ve ondan kuvvetli bir insan ve şanlı bir mağlup olarak bahsolunacaktı! Yenilmek acısı Avrupa ’yı hala kin içinde tutuyor.
İranlılar, Araplar, Osmanlılar, manasız bir din gayretiyle Cengiz’e hücum ettiler, büyüklüğünü inkâra yeltendiler.
Fakat hiçbir müverrih, onu tarihten dışarı atamadı. Çünkü o, bizzat bir tarihti. Sevenler de, sevmeyenler de o tarihi okumak, tanımak mecburiyetindedir.