Dersim Coğrafyası
İnsanlığın en eski yerleşim merkezlerinden biri olan Dersim, coğrafik yapı olarak zor koşullar sergileyen bir özelliğe sahiptir. Yüksek dağlarla çevrilidir. Derin vadilerde yarılmıştır. Fırat ile Murat nehirleri arasında yüksek bir arazidir. Derin vadiler, sarp ve dik yamaçlar ve kayalık burçlardan oluşmuş yapısıyla geçiş vermez bir yapı sergiler. Yerleşik insanı bu yapıya alışıktır, ama yabancı için yaşanmaz bir korkunçluk duyumsatır. O nedenle yönetimler için denetimi oldukça güç olmuştur. Bu coğrafik yapıya adım uydurmuş “savaşçı aşiretleri“ nedeniyle Osmanlı’nın da pek göremediği ve giremediği bir bölgedir.
Yüksek ve üzeri karla örtülü, sivri ve yalçın tepeler arasında geçiş vermez ormanlar ve dik vadileriyle ilginç bir görünüme sahiptir. “Derin vadileri ayaklanan aşiretler için birer sığınak olmuşlar’dır. Doğayla iç içe olan Dersimli buralarda kendine özgü bir gelenek ve inanç yumağı oluşturmuştur. Munzur gibi söylenceleştirilen dağ, tepe, ırmak ve pınarları kutsallaştırmıştır. Yüksek ve geçilmez sarp dağlar arasındaki Kutu ve Kalan gibi derin ve uzun vadiler Dersim aşiretleri için birer sığınak olmuştur.
(Kitabın İçinden)