İBN BATTUTA SEYAHATNAMESİNDE TASAVVUFİ KÜLTÜR

İbn Battûta’nın seyahat güzergâhı daha çok müslüman beldelerinde gerçekleşmiştir. Bunun tabiî bir sonucu olarak İslâm kültür ve medeniyetinin genel özelliklerini seyahatnamede bulmamız mümkündür. İbn Battûta, müslümanların dinî hayat ve dinî tecrübenin yansıması olan tasavvuf kültürünün önemli bulgularını eserine almıştır. Eserinde erken dönem tasavvuf tarihinin devamı mahiyetindeki bilgileri almış olması da kayda değer bir olgudur. 14. Yüzyıl İslâm coğrafyasındaki dinî ve tasavvufî cemaatler, tarikat, derviş, tekke, zâviye ve türbelerin ele alınmış olması, tasavvuf kültürü açısından önem arz etmektedir.

İbn Battûta Seyahatnamesinde Tasavvufî Kültür adlı bu çalışmada, İbn Battûta seyahatnamesinde tasavvuf kültürünün önemli unsurları olan tarikat, derviş, tekke, zaviye ve ziyaretgâhları ele alınıyor.

Çalışma, giriş ve üç bölümden oluşmakta. Giriş bölümünde seyahatname kültürü ele alınırken, seyahatnamelerden örnekler veriliyor, ilk seyahatnameler hakkında bilgi veriliyor.

Birinci bölümde İbn Battûta’nın hayatı ve eseri hakkında bilgi verilirken, seyahatnamenin genel bir değerlendirmesi yapılıyor.
İkinci Bölümde, İbn Battûta’nın Seyahatnamesinde adı geçen tarikatlar ve tasavvufî müesseler incelenmiş. Bu bölümde Anadolu ahiliği hakkında kayda değer ilk bilgileri veren İbn Battûta’nın görüştüğü ahîler ve bunlara bağlı olan tekke ve zaviyeler ele alınıyor. Seyahatname’de adı geçen tarikatlar ve dervişleri araştırılmış, bu tarikatların tekke, zaviye, ziyaretgâhları ayrı ayrı ele alınmış ve mensup oldukları tarikatların bünyesinde değerlendirilmiştir.
Üçüncü bölümde ise, Seyahatname’de tarikatı belirtilmeyen mutasavvıflar, tekke, zaviye, ziyaretgâh ve türbeler, ayrı başlıklar halinde ele alınıyor.