Marifetullah kapısının anahtarı, önce insanın kendi nefsini bilmesi ve ruhunun hakikatini anlaması, idrak etmesidir. Marifetullah kapısının kilidi ancak bu anahtar ile açılır. Nitekim: “Nefsini tanıyan Rabbini tanır” hadis-i şerifi ile, “İleride onlara, gerek ufuklarda (dünya ülkelerinde/dış dünyalarında), gerek kendi içlerinde (ve iç dünyalarında) âyetlerimizi göstereceğiz.” (Fussilet: 53) ayeti kerimesi buna delildir.

Allah Teâlâ buyurur ki: “İnsana âlemde olan kudretleri ve kendi nefsinde olan ibretleri ben izhar eder, gösteririm. Tâ ki, kendi mârifetinden bir mârifeti hal edinip Esfel-i Safilin’den  Âlây-i İlliyin’e yükselmiş, geçmiş olsun”. Ve insana kendi nefsinden daha yakın bir şey yoktur. Böylece eğer kendi nefsinin mârifetinden nasipsiz olursa, marifetullaha hangi yolla yaklaşılabilir?